Dự thảo lần thứ 3 của Nghị định, phần quy định đối với kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt nêu rõ: "Kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt được thực hiện trên các tuyến cố định trong nội thành, nội thị, trong phạm vi tỉnh hoặc trong phạm vi giữa 2 tỉnh liền kề".

Chiếu theo quy định này, thì người dân hiện vẫn đi xe buýt từ Hà Nội tới các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang (và ngược lại) trên hơn 50 xe buýt của các tuyến 202, 203 sẽ phải chuyển qua đi phương tiện khác!

Tuy nhiên, câu chuyện đáng nói ở quy định này là ngay cả cơ quan hiện cấp phép và quản lí các tuyến buýt cũng như bản thân các doanh nghiệp đang kinh doanh trên tuyến buýt này hoàn toàn bất ngờ!

Còn nhớ, đúng 20 ngày trước (17/2), trong buổi "Tổng kết quá trình xây dựng và giới thiệu nội dung cơ bản của Luật GTĐB", chính Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng và Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Nguyễn Văn Quyền cũng nói có nhiều điểm phải chờ nghị định và thông tư hướng dẫn thực hiện. Và như lời Bộ trưởng, "mọi việc phải rất khẩn trương", nhưng lạ là, trong 20 ngày mà các nghị định, thông tư dự thảo này đã bước vào lần thứ 3 lấy ý kiến rộng rãi?!

Chưa hết, theo ông Linh, ngay cả dự thảo lần 3, Sở GTVT Hà Nội biết được lại qua một hội nghị của Hiệp hội Vận tải ô tô, một hội nghề nghiệp, thay vì, Sở phải được thông báo bởi Cục Đường bộ Việt Nam, cơ quan quản lí vận tải và cũng là đơn vị chủ trì soạn dự thảo nghị định cho Chính phủ và thông tư cho Bộ GTVT

"Dù cũng mới là dự thảo, nhưng nó cho thấy doanh nghiệp vận tải đã bị "ép", và ngay cơ quan quản lí địa phương như chúng tôi cũng "không biết đằng nào mà lần" - ông Linh bức xúc. 

Ông Linh nói thêm, hầu hết các nước, khái niệm xe buýt được hiểu nôm na là một loại hình xe vận tải hành khách công cộng. Nếu có phân chia các loại buýt, thì chỉ là buýt nhanh (buýt chỉ có điểm đầu và điểm cuối, không đón khách dọc đường) và buýt chậm (buýt có nhiều điểm dừng đỗ). Chứ không như ở nước ta hiện nay lại có thêm khái niệm buýt kế cận (qua 2 tỉnh liền kề), thậm chí buýt liên tỉnh (từ tỉnh này qua 2 tỉnh khác).

Doanh nghiệp vận tải cũng bất ngờ

Ông Nguyễn Đức Học, Phó GĐ Trung tâm Vận tải Tân Đạt (Tổng Công ty Vận tải Hà Nội), đơn vị đang có trên dưới 30 xe hoạt động trên 2 tuyến này cho biết: Khi đăng kí khai thác tuyến, công ty được sự chấp thuận của UBND 2 tỉnh đầu cuối tuyến. Doanh nghiệp hoạt động không phạm luật, và quan trọng, đáp ứng được nhu cầu đi lại của dân. Vậy cớ sao dự thảo lại đưa ra lệnh "khai tử" ấy?!

Đại diện Công ty Buýt Bắc Hà, Công ty CP Xe khách Hải Dương cũng cho biết hoàn toàn bất ngờ trước quy định này trong dự thảo.

Theo các doanh nghiệp này, họ hoạt động đã được cơ quan quản lí địa phương thẩm định, cấp phép. Nay nếu bị loại ra thì doanh nghiệp sẽ vô cùng khốn đốn trong thay đổi lộ trình, dư thừa phương tiện.

Tuy nhiên, trao đổi với VietNamNet, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ, phụ trách vấn đề vận tải, ông Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh: "Đây mới chỉ là dự thảo, còn phải chờ Chính phủ chấp thuận. Nếu được thông qua, Cục sẽ thông báo lộ trình về thời gian để doanh nghiệp biết đường mà tính toán, thay đổi".

"Nhưng tôi nghĩ, vấn đề thay đổi lộ trình chạy xe không có gì phức tạp nên sẽ không mất nhiều thời gian để doanh nghiệp thay đổi" - ông Thanh nói.

Thực tế, một số tuyến buýt kế cận trong thời gian qua có xảy ra tình trạng lộn xộn gây mất an toàn vì tranh giành khách, điển hình là vụ chèn nhau có tổ chức giữa xe buýt của HTX Tín Lợi với xe buýt 201 của Công ty Xe khách Hà Tây trên đường Láng - Hoà Lạc vào tháng 5/2008 khiến người đi đường một phen "mất vía".

Cho nên việc quy hoạch lại lộ trình các tuyến buýt này là điều cần đặt ra.

Song cũng không thể phủ nhận thực tế là các tuyến buýt này với giá cả cạnh tranh, chỉ bằng 2/3 xe khách liên tỉnh, lại ít "nhồi nhét" nên được nhiều người dân lựa chọn để đi lại giữa Hà Nội với các tỉnh phụ cận.

Có điều, quy hoạch lại chứ không phải là "khai tử" một cách đột ngột (dù chỉ là dự thảo lần 3 - mà chưa thấy dự thảo lần 1, 2 đâu?!) khiến cả cơ quan quản lí địa phương và doanh nghiệp bị... "đánh úp"!

• Chí Hiếu - Vnn